Bệnh viêm màng não gây ra do 2 nguyên nhân chính là do virus và do vi khuẩn. Các mức độ nguy hiểm sẽ phụ thuộc vào từng bệnh nhân mà khác nhau. Đây là bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong ở cả người lớn và trẻ em. Tuy nhiên không phải mọi người đều có hiểu biết về nguyên nhân gây bệnh và mức độ nguy hiểm của căn bệnh này. Cùng tìm hiểu thêm qua bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết
- 1. Bệnh viêm màng não là gì?
- 2. Nguyên nhân gây bệnh
- 2.1. Viêm màng não do virus
- 2.2. Viêm màng não do vi khuẩn
- Những vi khuẩn gây viêm màng não thường gặp phải như:
- Nhóm khác
- 3. Dấu hiệu và triệu chứng
- 4. Mức độ nguy hiểm của bệnh viêm màng não
- Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm màng não
- Các biến chứng của bệnh có thể gặp phải
- 5. Biện pháp phòng ngừa và hạn chế nguy cơ mắc bệnh
1. Bệnh viêm màng não là gì?
Màng não là lớp màng bao xung quanh não bộ và tủy sống, gồm 3 lớp từ ngoài vào trong là màng cứng, màng nhện và màng mềm.
Màng não giúp bảo vệ hệ thần kinh trung ương. Viêm màng não là tình trạng các tác nhân gây viêm như vi khuẩn, virus tấn công đến các lớp màng não dẫn đến tình trạng viêm và sưng. Bệnh này có thể gây tử vong hoặc gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm chứng kéo dài về sau.
2. Nguyên nhân gây bệnh
2.1. Viêm màng não do virus
Viêm màng não do virus gây ra thường có biểu hiện rất giống với những bệnh cảm cúm thông thường gây khó khăn để nhận biết. Tuy nhiên, bệnh do virus có diễn biến tương đối nhẹ và hầu hết mọi người bệnh đều có thể hồi phục lại được với phương thức điều trị đơn giản, nhiều người cũng sẽ không cần điều trị.
Các virus có khả năng gây ra viêm màng não nhiều người gặp phải như: virus đường ruột lây qua miệng – phân, virus Herpes, virus quai bị, cúm, sởi…Tuy không quá nguy hiểm nhưng khi phát hiện có các dấu hiệu nghi ngờ người bệnh cũng cần đến gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán nguyên nhân bệnh và có hướng điều trị kịp thời. Đối với trẻ sơ sinh và những người có hệ miễn dịch yếu, bệnh sẽ có những tiến triển nặng hơn nên cần được lưu ý và tránh các tác nhân gây bệnh. Tuyệt đối không coi thường và tự điều trị sẽ gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng.
2.2. Viêm màng não do vi khuẩn
Viêm màng não do vi khuẩn gây ra thuộc dạng nguy hiểm nhất của bệnh viêm màng não. Thời gian phát bệnh do vi khuẩn gây ra rất nhanh và có nguy cơ tử vong cao. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu rồi di chuyển lên não bộ và tủy sống. Hoặc xuất hiện vi khuẩn tấn công trực tiếp vào các lớp màng não thông qua nhiễm trùng tai, xoang hay sau khi bị chấn thương phải phẫu thuật phần đầu.
Những vi khuẩn gây viêm màng não thường gặp phải như:
Vi khuẩn HiB( Haemophilus influenzae tuýp B)- thường được tìm thấy trong mũi và họng của người mắc bệnh. Nó có khả năng lây truyền từ người sang người thông qua hắt hơi, ho và tuyến nước bọt. Đây là vi khuẩn gây ra bệnh viêm màng não ở trẻ em rất nhiều. Và thường có thời gian ủ bệnh trong 10 ngày. Trẻ em nếu được tiêm đầy đủ vắc xin sẽ hạn chế được nguy cơ nhiễm bệnh.
Vi khuẩn não mô cầu: là một nguyên nhân gây ra viêm màng não chủ yếu ở thanh thiếu niên và người trẻ tuổi. Bệnh xuất hiện chủ yếu vào mùa xuân và mùa hè. Lây lan do tiếp xúc với bàn tay hoặc vật dụng cá nhân của người nhiễm bệnh. Bệnh khá nghiêm trọng và cần được điều trị kịp thời. Nếu không sẽ có nguy cơ tử vong cao hoặc để lại di chứng nguy hiểm.
Vi khuẩn phế cầu: thường gặp nhiều ở trẻ sơ nhỏ hoặc người trưởng thành có mắc các bệnh do nghiện rượu, viêm xoang, viêm tai giữa, đái tháo đường,..
Nhóm khác
Ngoài ra, nấm, động vật nguyên sinh và các loài ký sinh trùng cũng là nguyên nhân ít gặp hơn của viêm màng não. Mọi người cần lưu ý tránh những loại nấm tại các vùng đất bị ô nhiễm nặng, hay ký sinh trùng cũng có trên một số động vật, thực phẩm như các loại ốc, cá sống, gia cầm,…các loại này không lây truyền trực tiếp mà lây nhiễm qua động vật hoặc thức ăn.
Trong một vài trường hợp rất hiếm thì việc bị ung thư. Mắc một số bệnh khác hoặc sử dụng một số loại thuốc cũng có thể dẫn đến viêm màng não. Phụ nữ mang thai thời kỳ cuối cũng có nguy cơ mắc viêm màng não. Nguyên nhân do ăn phải một số thức ăn chưa được tiệt trùng có chứa vi khuẩn gây hại.
3. Dấu hiệu và triệu chứng
Các triệu chứng ban đầu của bệnh có thể hơi giống bệnh cảm cúm thông thường. Mặc dù các triệu chứng thể khác nhau. Tuy nhiên, vẫn có các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của viêm màng não bao gồm:
- Sốt cao đột ngột, kéo dài không giảm.
- Đau đầu dữ dội, liên tục.
- Cổ có hiện tượng bị cứng
- Buồn ngủ, không tỉnh táo, khó thức dậy
- Nhạy cảm với ánh sáng
- Không thèm ăn, hay buồn nôn, mệt mỏi
Các triệu chứng bệnh nặng hơn có thể bao gồm phát ban, co giật và hôn mê. Trẻ nhỏ (đặc biệt là trẻ sơ sinh) mắc bệnh sẽ có thể quấy khóc nhiều, dễ cáu gắt, sốt, co giật, không để ý đến mọi thứ xung quanh hoặc không bú tốt.
Những triệu chứng kể trên có thể không xảy ra đồng thời. Và không phải tất cả người bệnh đều có những biểu hiện này. Viêm màng não do vi khuẩn là trường hợp rất nghiêm trọng. Nó có thể dẫn đến tử vong trong vài ngày nếu không kịp thời điều trị. Nếu phát hiện muộn cũng có thể làm tăng nguy cơ tổn thương não vĩnh viễn. Chính vì vậy, khi nhận thấy bản thân hay người nhà có các dấu hiệu của bệnh. Hãy đến ngay các cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt.
4. Mức độ nguy hiểm của bệnh viêm màng não
Căn bệnh này có thể gặp phải ở tất cả mọi độ tuổi. Nhưng tỉ lệ người mắc bệnh nhiều nhất lại là ở trẻ sơ sinh (hệ miễn dịch chưa hoàn thiện). Và người trên 60 tuổi (hệ miễn dịch yếu). Bệnh có thể lây qua việc tiếp xúc trực tiếp. Hay sử dụng chung các dụng cụ ăn uống, đồ dùng cá nhân có thể lây lan vi khuẩn và virus gây bệnh.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm màng não
– Chưa được tiêm phòng vắc xin ngừa viêm màng não.
– Người bị bệnh tiểu đường, đã cắt bỏ lá lách có nguy cơ mắc mắc bệnh cao hơn.
– Phụ nữ mang thai thời kỳ cuối viêm màng não có thể lây sang trẻ chưa sinh.
– Người có hệ miễn dịch bị suy giảm do mắc các bệnh như: rối loạn miễn dịch, HIV, hóa trị, cấy ghép nội tạng, tủy xương.
– Người tiếp xúc trực tiếp với động vật chăn nuôi nhiều mà không có dụng cụ bảo hộ.
Các biến chứng của bệnh có thể gặp phải
Là một căn bệnh rất nguy hiểm. Có thể để lại biến chứng nếu không được điều trị đúng và kịp thời. Mức độ nghiêm trọng của các biến chứng phụ thuộc vào mức độ nhiễm trùng ban đầu của người bệnh. Nhiều bệnh nhân sau khi điều trị. Nhưng do mức độ nhiễm trùng quá cao vẫn có thể gánh chịu những hậu quả nặng nề trên cơ thể suốt cuộc đời. Biến chứng sau bệnh có thể gặp ở cả trẻ nhỏ và người lớn:
– Người bệnh có thể bị lác, điếc, câm, mù…một phần hoặc hoàn toàn.
– Bị tổn thương dây thần kinh gây liệt nặng là 1 chi, liệt 2 chi dưới, liệt nửa người hoặc toàn bộ. Nhẹ có thể bị co quắp các ngón tay, ngón chân.
– Mất khả năng ghi nhớ và tập trung.
– Trí nhớ sa sút, rối loạn tâm thần, nặng hơn có người bệnh bị động kinh.
– Gặp nhiều khó khăn trong việc phối hợp các hành vi của bản thân.
– Rối loạn giấc ngủ mãn tính.
5. Biện pháp phòng ngừa và hạn chế nguy cơ mắc bệnh
Là một căn bệnh nguy hiểm nên việc phòng ngừa các nguy cơ gây bệnh và duy trì một lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn phòng tránh hoặc giảm thiểu biến chứng bệnh viêm màng não gây nên:
- Rửa tay đúng cách bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Ăn chín, uống sôi, hạn chế các loại phô mai mềm từ sữa chưa tiệt trùng( đặc biệt lưu ý với phụ nữ mang thai)
- Tiêm vắc xin ngừa viêm màng não đầy đủ ngay từ khi còn nhỏ. Nếu chưa được tiêm phòng, mọi người có thể tiêm bổ sung theo chỉ dẫn của bác sĩ để phòng tránh bệnh tốt nhất. Tiêm vắc xin phòng sởi, quai bị, rubella, thủy đậu cũng là một cách ngăn ngừa các bệnh dẫn đến viêm màng não.
- Không nên uống rượu bia, hút thuốc lá
- Giữ khoảng cách và không nên tiếp xúc gần với người bị bệnh.
- Ăn uống khoa học, nghỉ ngơi đầy đủ.
- Thực hiện vệ sinh cá nhân tốt, không dùng chung các đồ cá nhân với người khác.
- Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên tăng cường sức đề kháng.
- Đối với trẻ nhỏ, không nên để người lớn hôn hay tiếp xúc trực tiếp với trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh.
- Nếu phát hiện cơ thể có dấu hiệu bất thường cần đến ngay các cơ sở ý thế để được thăm khám và điều trị bởi các bác sĩ chuyên gia.
Trên đây là những thông tin cần thiết về bệnh viêm màng não được các chuyên gia đúc kết lại. Đây là một căn bệnh nguy hiểm có thể xảy ra ở bất kỳ ai. Do đó, mỗi người hãy trang bị cho mình những kiến thức cần thiết và cách phòng ngừa căn bệnh này nhé! Chúc mọi người và gia đình mình luôn có một sức khỏe thật tốt!
Xem thêm:
